Śmierć Marszałka Piłsudskiego
Marszałek Józef Piłsudski urodził się 5.12.1867 roku, a zmarł 12.05.1935 przeżywszy na tym ziemskim padole 68 lat. Przygotowując spacer Warszawa Śladami Niepodległości, czytając liczne biografie Marszałka postanowiliśmy przybliżyć Państwu ostatnie chwile z życia Józefa Piłsudskiego.
Przed śmiercią najpewniej chorował na kiłę i raka wątroby. Bojąc się, aby informacje o stanie zdrowia Marszałka nie wyszły poza najbliższe mu osoby, na konsultacje wezwano lekarza aż z Wiednia. Józef Piłsudski chciał w ten sposób zapewnić sobie dyskretność. Zaproszony do Warszawy prof. dr Karl Weckenbach zatrzymał się w Hotelu Europejskim. Gdy miał spotkać się z chorym, on odmówił, dopiero po namowach rodziny zgodził się przyjąć doktora.
Mało spał, dużo palił, a dodatkowo liczne stresy związane z obowiązkami Marszałka spowodowały pogorszenie stanu zdrowia. W wieku 61 lat w 1928 roku Marszałek trafił do szpitala Ujazdowskiego po lekkim udarze. Całe życie nie miał zaufania do lekarzy i nie znosił badań.
Pogorszenie stanu zdrowia Marszałka przypada na rok 1933, kiedy to ciężko przechodził grupę, z której trudno było mu się wyleczyć. Gdy nastał rok 1935 Józef Piłsudski nikł w oczach, a choroba szybko postępowała.
Śmierć Marszałka Piłsudskiego nastąpiła 12.05.1935 o 20.45
Dzień śmierci Marszałka to 12.05 – niedziela, późnym wieczorem, w Belwederze, w obecności żony Aleksandry i córek Wandy i Jadwigi. W pokoju było jeszcze kilka osób z najbliższego otoczenia Józefa Piłsudskiego.
Żona trzymała Go za rękę. Pani Aleksandra nie zgodziła się na przewiezienie ciała Marszałka do szpitala, dlatego też sekcję zwłok wykonano w Belwederze, w sali konferencyjnej.
Po upuszczeniu krwi wtłoczono 20% roztwór formaliny z gliceryną, co miało zapobiec wysychaniu. Zgodnie z ostatnią wolą usunięto z ciała mózg i serce, a przestrzenie po organach wypełniono gipsem. W skórę wtarto ok. 3 kg wonnych olejków, a następnie przygotowano specjalną kąpiel glicerynowo-octową. Sekcja trwała do ok. 2 w nocy.
Salon zamieniono na kaplicę.
Serce również natychmiast zabalsamowano i umieszczono w kryształowej urnie – owinięte bandażami nasączonymi specjalną żywicą. Gdy wystawiono ciało Marszałka w Belwederze to serce umieszczono obok katafalku.
Mózg zamknięto w słoju z płynem konserwującym i przewieziono do Polskiego Instytutu Badań Mózgu w Wilnie. Tam w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu o wysokości ok. 1,5 metra przygotowano specjalne mauzoleum. Opis mózgu Marszałka wydano w 1938 roku.
Pogrzeb
Wieść o śmierci Marszałka Piłsudskiego rozniosła się błyskawicznie po Warszawie. Ludzie tłumnie szli pod Belweder, a uroczystości pogrzebowe w stolicy trwały do piątku. 17.05.1935 odbyła się uroczysta Msza św. żałobna w Katedrze św. Jana na Starym Mieście. Marszałek ubrany był w mundur przepasany Wielką Wstęgą Orderu Virtuti Militari, a za trumną umieszczono trzy sztandary wojska polskiego, przybrane kirem – z 1831, z 1863 oraz sztandar legionowy. W dłonie włożono obrazek z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej.
Przygotowano specjalną lawetę – z armaty, służącą jako karawan, zaprzęgniętą w 6 koni. Po Mszy uroczyście trumnę przeprowadzono na Pole Mokotowskie, gdzie odbyła się specjalna Defilada Wojskowa. Następnie generałowie przenieśli trumnę Marszałka na specjalnie wybudowaną platformę kolejową, a później linami przeciągnęli ją do lokomotywy.
Trumna została przewieziona do Krakowa, a Józef Piłsudski pochowany w Katedrze Wawelskiej w Krypcie św. Leonarda.
Marszałek miał być zabalsamowany i pochowany w kryształowej trumnie, ale ze względu na wilgoć na Wawelu po pewnym czasie postanowiono zastosować trumnę mosiężną. Zauważono, ze pleśń zaczyna pojawiać się na wąsach.